Renata Gorczyńska, pseudonim „Ewa Czarnecka” (ur. 5 maja 1943. w Warszawie, zm. 22 stycznia 2025 w Gdyni) – polska dziennikarka, publicystka, pisarka, krytyk literacki, tłumacz literatury pięknej.
Absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała początkowo w Telewizji Polskiej, a następnie w Programie III Polskiego Radia (kierowała tam m.in. redakcją muzyczną, jej autorstwa jest m.in. audycja pt.: Historia jednego przeboju). W 1975 wyjechała do Stanów Zjednoczonych na stypendium, gdzie pracowała m.in. w redakcji polonijnego pisma „Nowy Dziennik”. Pod koniec lat 70. była asystentką i sekretarką Czesława Miłosza, m.in. redagując z poetą serię rozmów, które potem wielokrotnie ukazywały się w wydaniach książkowych. Od połowy lat 80. przebywała także w Paryżu, gdzie współpracowała m.in. z paryską „Kulturą”, a także Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa i BBC.
„… W końcu 1979 r. pojawiłem się w Nowym Jorku, a już na początku 1980 r. zaczęłem współpracę z „Nowy Dziennikiem” i jego red. nacz. Bolesławem Wierzbiańskim, wówczas poznałem Renatę Gorczyńską, której pierwsze zdjęcia zrobiłem w październiku 1980 r. Potem mieliśmy dużo wspólnego, kiedy zaczęłem fotografować Czesława Miłosza, a ona zrobiła książkę „Podróżny świata – rozmowy z Czesławem Miłoszem” (1983) pod pseudonimem artystycznym Ewa Czarnecka, z genialną okładką zaprojektowaną przez Rafała Olbińskiego i ponad 20 rozmowami…” – Czesław Czapliński.
W 1992 wróciła do Polski, w latach 90. była wicedyrektorką Polskiego Radia BIS.
Laureatka Nagrody im. Zygmunta Hertza (przyznawanej przez redakcję paryskiej „Kultury”), a także Nagrody im. Dariusza Fikusa (1998) za pomysł na uczczenie dwusetlecia urodzin Adama Mickiewicza – zorganizowanego w Polskim Radiu BIS czternastogodzinnego maratonu czytania Pana Tadeuszaprzez najwybitniejszych polskich aktorów. Całość była transmitowana, a następnie ukazała się na dwunastu płytach CD.
Mieszkała w Gdyni. Pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 37B-6-14).
Twórczość: Podróżny świata: rozmowy z Czesławem Miłoszem: komentarze (pod pseud. Ewa Czarnecka; Nowy Jork 1983; II obieg: Wszechnica Społeczno-Polityczna, Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie 1992; 2002, jako tom "Dzieł zebranych" Czesława Miłosza; Milosz par Milosz. Entretien de Czeslaw Milosz avec Ewa Czarnecka et Aleksander Fiut (wespół z Aleksandrem Fiutem; pod pseud. Ewa Czarnecka, Paris, Fayard 1986; Conversations With Czeslaw Milosz (wespół z Aleksandrem Fiutem; pod pseud. Ewa Czarnecka; San Diego: Harcourt Brace Jovanovich 1987; Portrety paryskie (Wydawnictwo Literackie 1999, Skandale minionego życia (Wydawnictwo Krakowskie 2001; wznowienie jako: Rue de Seine. Biografia paryskiej ulicy, fotografie Danuta Pujdak, Wydawnictwo Austeria 2014; Jestem z Wilna i inne adresy(Wydawnictwo Krakowskie 2003); Szkice portugalskie (Fundacja Zeszytów Literackich 2014, seria: "Podróże"); Małe miłosziana (Fundacja Zeszytów Literackich 2017).
Opracowanie i redakcja: Czesław Miłosz, Trzy zimy & Głosy o wierszach(wespół z Piotrem Kłoczowskim, Aneks, Londyn 1987); Zygmunt Haupt, Szpica: opowiadania, warianty, szkice (autorka przedmowy; Instytut Literacki 1989).
Tłumaczenia z języka polskiego (wybór): Adam Zagajewski, Tremor: selected poems (przedmowa: Czesław Miłosz; London, Collins Harvill 1987); Adam Zagajewski, Canvas (tłum z pol. Renata Gorczyńska, Benjamin Ivry i Charles Kenneth Williams; Nowy Jork, Farrar, Straus and Giroux 1991).
Tłumaczenia na język polski (wybór): Elżbieta Święcicka-Macavoy, Miłosna obsesja czyli Syndrom Marilyn Monroe (Twój Styl 1994); Nancy Taylor Rosenberg, Sędzia w matni (Świat Książki 1995); Toni Morrison, Umiłowana(Świat Książki 1996); Elizabeth George, Szkoła zbrodni (Świat Książki 1999); Sandra Brown, Mistyfikacja (Libros 2001; 2002); Elizabeth Berg, Dom otwarty(Libros 2002); Nicci French, Czerwony pokój (Libros 2002, Świat Książki 2003); Susan Wilson, Tajemnica starej farmy (Świat Książki 2002, 2003); Brenda Joyce, Dom snów (Świat Książki 2003); Edward DeAngelo, Związani kłamstwem(Świat Książki 2004); Jeanne Ray, Taniec rodzinny (Świat Książki 2004); Lindy Woodhead, Helena Rubinstein i Elizabeth Arden: barwy wojenne (Świat Książki 2004) Amanda Quick, Nie patrz za siebie (Bertelsmann Media 2005); Siri Hustvedt, Co kochałem (Noir sur Blanc 2006).
PORTRAIT with HISTORY Renata Gorczyńska
Renata Gorczyńska, pseudonym "Ewa Czarnecka" (born May 5, 1943 in Warsaw, died January 22, 2025 in Gdynia) - Polish journalist, publicist, writer, literary critic, translator of fiction.
A graduate of the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw. She initially worked at Telewizja Polska, and then at Program III of Polish Radio (she headed the music editorial department there, and authored, among others, a program entitled: The Story of One Hit). In 1975, she went to the United States on a scholarship, where she worked, among others, in the editorial office of the Polish diaspora magazine "Nowy Dziennik". In the late 1970s, she was Czesław Miłosz's assistant and secretary, among others. editing a series of conversations with the poet, which were later published many times in book editions. From the mid-1980s, she also lived in Paris, where she collaborated with, among others, with the Parisian "Kultura", as well as the Polish Broadcasting Station of Radio Free Europe and the BBC.
"... At the end of 1979, I arrived in New York, and at the beginning of 1980 I started collaborating with "Nowy Dziennik" and its editor-in-chief. Bolesław Wierzbiański, then I met Renata Gorczyńska, whose first photos I took in October 1980. Then we had a lot in common when I started photographing Czesław Miłosz, and she made a book "The Traveler of the World - conversations with Czesław Miłosz" (1983) under the artistic pseudonym Ewa Czarnecka, with a brilliant cover designed by Rafał Olbiński and over 20 conversations..." - Czesław Czapliński.
In 1992 she returned to Poland, and in the 1990s she was the deputy director of Polish Radio BIS.
Winner of the Award Zygmunt Hertz Prize (awarded by the editorial office of the Parisian "Kultura"), as well as the Dariusz Fikus (1998) for the idea to celebrate the bicentenary of Adam Mickiewicz's birth - a fourteen-hour reading marathon of Pan Tadeusz by the most outstanding Polish actors organized on Polish Radio BIS. The whole thing was broadcast and then released on twelve CDs.
She lived in Gdynia. Buried at the Bródnowski Cemetery in Warsaw (plot 37B-6-14).
Works: Traveler of the world: conversations with Czesław Miłosz: comments (under the pseudonym Ewa Czarnecka; New York 1983; II circulation: Wszechnica Społeczno-Polityczna, Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie 1992; 2002, as a volume of "Collected Works" by Czesław Miłosz; Milosz par Milosz. Entretien de Czeslaw Milosz avec Ewa Czarnecka et Aleksander Fiut(together with Aleksander Fiut; under the pseudonym Ewa Czarnecka, Paris, Fayard 1986; Conversations With Czeslaw Milosz (together with Aleksander Fiut; under the pseudonym Ewa Czarnecka; San Diego: Harcourt Brace Jovanovich 1987; Portrety paryskie (Wydawnictwo Literackie 1999, Scandals of the past) life (Wydawnictwo Krakowskie 2001; reissued as: Rue de Seine. Biography of a Parisian street, photographs by Danuta Pujdak, Wydawnictwo Austeria 2014; I'm from Vilnius and other addresses (Wydawnictwo Krakowskie 2003); Portuguese sketches (Fundacja Zeszytów Literackich 2014, series: "Travels"); Małe Miłosziana (Fundacja Zeszytów Literackich 2017).
Works: Traveler of the world: conversations with Czesław Miłosz: comments (under the pseudonym Ewa Czarnecka; New York 1983; II circulation: Wszechnica Społeczno-Polityczna, Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie 1992; 2002, as a volume of "Collected Works" by Czesław Miłosz; Milosz par Milosz. Entretien de Czeslaw Milosz avec Ewa Czarnecka et Aleksander Fiut (together with Aleksander Fiut; under the pseudonym Ewa Czarnecka, Paris, Fayard 1986; Conversations With Czeslaw Milosz (together with Aleksander Fiut; under the pseudonym Ewa Czarnecka; San Diego: Harcourt Brace Jovanovich 1987; Portrety parskie (Wydawnictwo Literackie 1999, Scandals of the past) life (Wydawnictwo Krakowskie 2001; reissued as: Rue de Seine. Biography of a Parisian street, photographs by Danuta Pujdak, Wydawnictwo Austeria 2014; I'm from Vilnius and other addresses (Wydawnictwo Krakowskie 2003); Portuguese sketches (Fundacja Zeszytów Literackich 2014, series: "Travels"); Małe Miłosziana (Fundacja Zeszytów Literackich 2017).
Prepared and edited by: Czesław Miłosz, Trzy zymi & Głosy o poems (together with Piotr Kłoczowski, Aneks, London 1987); Zygmunt Haupt, Szpica: stories, variants, sketches (author of the foreword; Instytut Literacki 1989).
Translations from Polish (selection): Adam Zagajewski, Tremor: selected poems (foreword: Czesław Miłosz; London, Collins Harvill 1987); Adam Zagajewski, Canvas (translated from Polish by Renata Gorczyńska, Benjamin Ivry and Charles Kenneth Williams; New York, Farrar, Straus and Giroux 1991).
Translations into Polish (selection): Elżbieta Święcicka-Macavoy, Love Obsession or Marilyn Monroe Syndrome (Twój Styl 1994); Nancy Taylor Rosenberg, Judge in the Tangle (Świat Książki 1995); Toni Morrison, Beloved(Świat Książki 1996); Elizabeth George, School of Crime (Świat Książki 1999); Sandra Brown, Hoax (Libros 2001; 2002); Elizabeth Berg, Open House (Libros 2002); Nicci French, The Red Room (Libros 2002, Świat Książki 2003); Susan Wilson, The Mystery of the Old Farm (Świat Książki 2002, 2003); Brenda Joyce, House of Dreams (Świat Książki 2003); Edward DeAngelo, Bound by a Lie(Świat Książki 2004); Jeanne Ray, Family Dance (Świat Książki 2004); Lindy Woodhead, Helena Rubinstein and Elizabeth Arden: War Paints (Świat Książki 2004) Amanda Quick, Don't Look Back (Bertelsmann Media 2005); Siri Hustvedt, What I Loved (Noir sur Blanc 2006).
Comments