Michał Jan Sumiński (ur. 13 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 24 grudnia 2011 tamże) – polski podróżnik, zoolog, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej i dziennikarz, autor książek o tematyce żeglarskiej oraz programu telewizyjnego dla dzieci i młodzieży Zwierzyniec (1968–1988).
Był synem Stanisława i Janiny Sumińskich. Jego ojciec był doktorem zoologii, światowej sławy specjalistą od ważek. Prowadził zajęcia w gimnazjum i na uniwersytecie, gdzie miał służbowe mieszkanie, w którym urodził się Michał Sumiński. W czasie I wojny światowej, gdy miał 1,5 roku, zmarła jego matka i wychowywały go dalej babcia Helena Sumińska i ciotka Janiszewska w 300-hektarowym majątku Leśniewo koło Ciechanowa. W wieku lat 10 dostał od ojca pierwszą strzelbę, a w wieku lat 13 przeniósł się na stałe do ojca do Warszawy na dalszą naukę.
W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu. W 1943 był uwięziony na Pawiaku. Od kwietnia 1943 do stycznia 1945 był więźniem w obozie w Oświęcimiu (nr obozowy 119464), następnie (do maja 1945) więźniem obozu w Mauthausen-Gusen (więzień nr 117307), skąd 5 maja 1945 wyzwoliła go armia amerykańska. Przebywał potem krótko w Ebensee, gdzie pracował jako buchalter.
Od lipca 1945 do sierpnia 1946 pracował w Pomorskiej Spółce Rybackiej w Bydgoszczy, gdzie zajmował się sprawami mieszkalno-socjalnymi rybaków przybywających na Ziemie Zachodnie. Od sierpnia 1946 do 1949 pracował w Zarządzie Głównym Ligi Morskiej w Warszawie, gdzie pełnił funkcję Głównego Inspektora Wychowania Morskiego. Od 1947 przez kilka lat był też kapitanem jachtu Ligi Morskiej „Generał Zaruski”. Od 1949 do 1950 był głównym inspektorem wyszkolenia morskiego w Komendzie Głównej POSP. Od 1950 do 1955 zajmował się pracą literacką. Od 1955 do 1958 był kierownikiem działu i zastępcą redaktora naczelnego Rozgłośni „Kraj”. Od 1958 pracował w Polskim Radiu (za kierowanie Redakcją programu zagranicznego „Dla tych, co na morzu” został laureatem Złotego Mikrofonu), a następnie w Telewizji Polskiej, gdzie był (między innymi) kierownikiem redakcji reportaży Redakcji Naczelnej Audycji dla Polaków za Granicą.
Od dziesiątego roku życia był zapalonym myśliwym. Był autorem popularnego w latach 70. i 80. programu telewizyjnego dla młodzieży „Zwierzyniec”. Jako gospodarz, w stroju leśniczego, opowiadał o życiu i tajemnicach leśnych, popularyzując zagadnienia przyrodnicze. Prowadził także spotkania w szkołach o tej tematyce.
„…Z Michałem Janem Sumiński poznał mnie mój wieloletni przyjaciel Krzysztof Strykier – https://www.czczaplinski.com/post/portret-z-historią-krzysztof-strykier -. To było niesamowite spotkanie, jak przysłuchiwałem się ich rozmowie o zwierzętach i polowaniach, bo Krzysztof Strykier też był myśliwym, a na ścianach trofea z polowań. Michał Sumiński pięknie opowiadał o zwierzętach i twierdził, że rozumie ich mowę…” – Czesław Czapliński.
Został uhonorowany takimi odznaczeniami jak: odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1964), odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” (1965), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2005), Order Uśmiechu. Był także honorowym obywatelem Warszawy (2009).
Pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. D31 rząd Tuje grób nr 5).
Był żonaty z Zofią Sumińską, działaczką i popularyzatorką żeglarstwa.
"…Zwierzęta rozmawiają o jedzeniu, przyjemnościach i niebezpieczeństwach, a także o dziewczynach. Czasem opowiadają sobie też o nas, ludziach. Niestety, niezbyt pochlebnie…" – Michał Sumiński.
Twórczość: Rejsy bałtyckie (Prasa Wojskowa, 1950); Wiedza żeglarska(Czytelnik, 1951); Druga wachta (wespół z Tomaszem Domaniewskim; Książka i Wiedza, 1951); Żeglarskie zwycięstwo (wespół z Grażyną Wojsznis; ilustr. Jerzy Ostrowski; Nasza Księgarnia, 1951, seria wydawnicza „Biblioteka Harcerza”); Znad jezior (ilustr. Halina Chrostowska-Piotrowicz; Czytelnik, 1954); Przez siedem jezior (współautor S. Wysocki; ilustr. Stefan Styczyński; Nasza Księgarnia, 1954); Gawędy o zwierzętach (ilustr. Wiesław Dojlidko; Egmont Polska, 2001).
Filmografia W filmie fabularnym i serialu telewizyjnym pt. Dziewczyna i chłopak w reż. Stanisława Lotha (1977, ekranizacja powieści Hanny Ożogowskiej) wcielił się w postać wuja tytułowych bohaterów – Tomka i Tosi.
W 1985 zagrał rolę dziennikarza telewizyjnego w filmie Piotra Szulkina pt. Ga, ga. Chwała bohaterom.
"…Pewnego dnia dowiedziałem się, że ktoś z telewizji jest wiernym słuchaczem moich radiowych audycji i chciałby ściągnąć mnie do jednego z wakacyjnych odcinków "Ekranu z bratkiem" w charakterze eksperta od zwierząt. Zgodziłem się, wystąpiłem i zostałem na dwadzieścia lat…" – Michał Sumiński.
PORTRAIT with HISTORY Michał Sumiński
Michał Jan Sumiński (born December 13, 1915 in Warsaw, died December 24, 2011 there) – Polish traveler, zoologist, yacht captain of the great shipping and journalist, author of books on sailing and a television program for children and youth Zwierzyniec (1968–1988).
He was the son of Stanisław and Janina Sumiński. His father was a doctor of zoology, a world-famous specialist in dragonflies. He taught classes at a secondary school and at the university, where he had a service apartment, in which Michał Sumiński was born. During World War I, when he was 1.5 years old, his mother died and he was raised by his grandmother Helena Sumińska and aunt Janiszewska on the 300-hectare Leśniewo estate near Ciechanów. At the age of 10, he received his first shotgun from his father, and at the age of 13, he moved permanently to his father in Warsaw to continue his education.
During World War II, he was active in the resistance movement. In 1943 he was imprisoned in Pawiak. From April 1943 to January 1945 he was a prisoner in the Auschwitz camp (camp number 119464), then (until May 1945) a prisoner in the Mauthausen-Gusen camp (prisoner number 117307), from where he was liberated by the American army on May 5, 1945. He then spent a short time in Ebensee, where he worked as a bookkeeper.
From July 1945 to August 1946 he worked at the Pomeranian Fisheries Company in Bydgoszcz, where he dealt with housing and social issues for fishermen arriving in the Western Lands. From August 1946 to 1949 he worked at the Main Board of the Maritime League in Warsaw, where he held the position of Chief Inspector of Maritime Education. From 1947 for several years he was also captain of the Maritime League yacht "Generał Zaruski". From 1949 to 1950 he was the Chief Inspector of Maritime Training at the Main Headquarters of the POSP. From 1950 to 1955 he was involved in literary work. From 1955 to 1958 he was the head of the department and deputy editor-in-chief of Rozgłośnia "Kraj". From 1958 he worked for Polish Radio (he was awarded the Golden Microphone for managing the foreign program "For Those at Sea"), and then for Polish Television, where he was (among other things) the head of the editorial department of reports of the Editor-in-Chief of the Broadcast for Poles Abroad. He was a keen hunter from the age of ten. He was the author of the popular television program for young people in the 1970s and 1980s "Zwierzyniec". As the host, dressed as a forester, he talked about life and the secrets of the forest, popularizing natural issues. He also led meetings in schools on this subject.
"...My long-time friend Krzysztof Strykier introduced me to Michał Jan Sumiński - https://www.czczaplinski.com/post/portret-z-historią-krzysztof-strykier -. It was an amazing meeting, as I listened to their conversation about animals and hunting, because Krzysztof Strykier was also a hunter, and there were hunting trophies on the walls. Michał Sumiński spoke beautifully about animals and claimed that he understood their speech..." - Czesław Czapliński.
He was honored with such decorations as: the badge "Meritorious Activist of Physical Culture" (1964), the honorary badge "Meritorious Worker of the Sea" (1965), the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta (2005), the Order of the Smile. He was also an honorary citizen of Warsaw (2009).
He was buried in the Alley of the Meritorious at the Powązki Military Cemetery (plot D31 row Tuje grave no. 5). He was married to Zofia Sumińska, an activist and popularizer of sailing.
"...Animals talk about food, pleasures and dangers, as well as girls. Sometimes they also tell each other about us, people. Unfortunately, not very flatteringly..." – Michał Sumiński.
Works: Baltic Cruises (Prasa Wojskowa, 1950); Sailing Knowledge (Czytelnik, 1951); Second Watch (with Tomasz Domaniewski; Książka i Wiedza, 1951); Sailing Victory (with Grażyna Wojsznis; illustrator Jerzy Ostrowski; Nasza Księgarnia, 1951, publishing series "Biblioteka Harcerza"); From the Lakes (illustrator Halina Chrostowska-Piotrowicz; Czytelnik, 1954); Through Seven Lakes (co-author S. Wysocki; illustrator Stefan Styczyński; Nasza Księgarnia, 1954); Animal Tales (illustrated by Wiesław Dojlidko; Egmont Polska, 2001).
Filmography In the feature film and television series Girl and Boy directed by Stanisław Loth (1977, screen version of the novel by Hanna Ożogowska), he played the uncle of the title characters – Tomek and Tosia.
In 1985, he played the role of a television journalist in Piotr Szulkin's film Ga, ga. Glory to the Heroes.
"…One day I found out that someone from TV is a faithful listener of my radio broadcasts and would like to get me on one of the summer episodes of "Ekran z bratkiem" as an animal expert. I agreed, appeared and stayed for twenty years…" – Michał Sumiński.
Comentarios