Mariusz Dmochowski (ur. 29 października 1930 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 7 sierpnia 1992 w Popowie-Parcelach i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie - kwatera: 173-IV-15) –aktor filmowy i teatralny, poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji (1972–1980).
W 1955 ukończył warszawską PWST i zadebiutował na scenie. Występował w teatrach warszawskich: Polskim (1955–1965), Powszechnym (1965–1968), Narodowym (1968–1974) i Nowym (1975–1982), którego był również dyrektorem naczelnym i artystycznym.
W 1974 został wybrany w skład Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Zasiadał też w Komitecie Dzielnicowym PZPR Warszawa-Śródmieście. Był przewodniczącym Zarządu Głównego Związku Pracowników Kultury i Sztuki. W latach 1972–1980 był posłem na Sejm PRL VI i VII kadencji, z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W latach 1982–1987 ponownie występował na scenie Teatru Polskiego, a następnie Teatru Współczesnego (1987–1992). W latach 1973–1975 był dyrektorem Teatru Ziemi Opolskiej. W latach 80. XX wieku współpracował z opozycją demokratyczną, udostępniając w 1982 swój dom letniskowy na podziemną drukarnię.
Jego żoną była aktorka Aleksandra Dmochowska (1929–1992), z którą miał córkę Elżbietę.
„…Mariusza Dmochowskiego spotkałem i fotografowałem 6 września 1988 r. w Warszawie. Na planie filmu „Piłkarski poker” w Hotelu Victoria w Warszawie, gdzie ja również zatrzymałem się po przyjeździe z Nowego Jorku do Warszawy. Oprócz niego fotografowałem jeszcze Jana Englerta i Edwarda Linde-Lubaszenko, którego reżyserem był Janusz Zaorski…” – Czesław Czapliński.
Filmografia: Eroica (1957) – por. Korwin-Makowski; Dezerter (1958) – hauptsturmführer Franz Steiner; Zezowate szczęście (1960) – oficer UB; Przeciwko bogom (1961) – Piotr Doroń, brat Karola; Panienka z okienka (1964) – książę Jerzy Ossoliński; Samolot do Londynu (1964) – Joe Alex, agent Scotland Yardu; Bicz Boży (1966) – ksiądz proboszcz; Stawka większa niż życie(serial telewizyjny) (1967–1968) – gruppenführer Fischer (odc. 5. Ostatnia szansa); Hrabina Cosel (1968) – król August II Mocny; Hrabina Cosel (serial telewizyjny) (1968) – król August II Mocny; Lalka (1968) – Stanisław Wokulski; Pan Wołodyjowski (1969) – hetman Jan Sobieski; Przygody pana Michała (serial telewizyjny) (1969) – hetman Jan Sobieski; Prawdzie w oczy (1970) – inż. Zawada, kierownik stalowni; Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – hetman Jan Sobieski; Zazdrość i medycyna (1973) – Widmar, mąż Rebeki; Bilans kwartalny (1974) – dyrektor zakładu; Zaklęte rewiry (1975) – Pancer (głos); Barwy ochronne (1976) – prorektor Bolesław; Blizna (1976) – Bolesław, przewodniczący Rady Narodowej w Olecku; Trędowata (1976) – hrabia Barski, ojciec Melanii; Sprawa Gorgonowej (1977) – prokurator Krynicki; Żołnierze wolności (1977) – ranny pułkownik AK na noszach; Golem (1979) – Holtrum, ojciec Rozyny i studenta; Ojciec królowej (1979) – król Jan III Sobieski; Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – Jan Terkowski, szef gabinetu premiera; Polonia Restituta (1980) – Wojciech Trąmpczyński, marszałek Sejmu Ustawodawczego; Wojna światów – następne stulecie (1981) – szef stacji TV; Widziadło (1983) – ksiądz Huk; Miłość z listy przebojów (1984) – Stefan Ujma, ojciec Piotra; O-Bi, O-Ba. Koniec cywilizacji (1985) – milioner; C.K. Dezerterzy(1985) – generał; Rajska jabłoń (1985) – aptekarz Filip, mąż Amelki; Zmiennicy(serial telewizyjny) (1986) – Tadeusz Koniuszko, prezes Spółdzielczej Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego im. Borów Tucholskich, ojciec Mariana; Alchemik Sendivius (1988) – mistrz Melchior ; Królewskie sny (1988) – cesarz Zygmunt Luksemburczyk; Piłkarski poker (1988) – Kmita, prezes „Powiśla”; Odbicia(1989) – profesor Bogusław Rylski (odc. 1, 2 i 4); Modrzejewska (serial telewizyjny) (1989) – Jan Chęciński, dyrektor teatru; Do widzenia wczoraj. Dwie krótkie komedie o zmianie systemu (1993) – Władysław, były wojewoda.
Dubbing: Dwunastu gniewnych ludzi (1957) jako ławnik nr 3 (druga wersja dubbingowa); Waterloo (1970) jako generał brygady wicehrabia Charles de La Bédoyère; Sześć żon Henryka VIII (1973) jako król Henryk VIII.
Odznaczenia i nagrody: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970); Order Sztandaru Pracy II klasy (1975); Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974); Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1978); Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967); Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1971); Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1970); Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji – dwukrotnie (1966 i 1968); Nagroda na VII Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Panamie za rolę Stanisława Wokulskiego w filmie Lalka w reż. Wojciecha Jerzego Hasa (1969); Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1969); „Srebrna Maska” w plebiscycie „Expressu Wieczornego” na najpopularniejszego aktora (1970); Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie teatru za osiągnięcia w działalności teatralnej i twórczości aktorskiej (1973); Nagroda na XVI KST w Kaliszu za rolę mecenasa w spektaklu Adwokat i róże Jerzego Szaniawskiego w Teatrze Nowym w Warszawie (1976); Nagroda na XVII KST w Kaliszu za rolę Kleona w spektaklu Zapomnieć o Herostratesie Grigorija Gorina w Teatrze Nowym w Warszawie; Nagroda na V Opolskich Konfrontacjach Teatralnych za rolę Ksawerego Horsztyńskiego w spektaklu Horsztyński Juliusza Słowackiego w Teatrze Nowym w Warszawie (1979); Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Remo za rolę Józefa w filmie Cień już niedaleko(1986).
"…Większość moich ról stanowili bohaterowie skomplikowani psychicznie, trudni z kompleksami. Starałem się zawsze dotrzeć do pobudek jakie nimi kierowały, rozszyfrować przyczyny, dla których byli właśnie tacy. [...] Siłą rzeczy aktor nie może przedstawiać postaci określając tylko jej zewnętrzne cechy. Musi zrozumieć ją i pogłębić od strony psychologicznej. Aktor powinien przekonać widza o słuszności takiego, a nie innego działania na scenie czy ekranie. Najpierw sam jednak musi być o tym przekonany…" – Mariusz Dmochowski.
PORTRAIT with HISTORY Mariusz Dmochowski
Mariusz Dmochowski (born October 29, 1930 in Piotrków Trybunalski, died August 7, 1992 in Popowo-Parcely and was buried at the Powązki Cemetery in Warsaw - plot: 173-IV-15) - film and theater actor, member of the Sejm of the Polish People's Republic of the 6th and 7th term (1972–1980).
In 1955, he graduated from the Warsaw State Theater School and made his debut on stage. He performed in the following theaters in Warsaw: Polski (1955–1965), Powszechny (1965–1968), National (1968–1974) and Nowy (1975–1982), of which he was also the general and artistic director.
In 1974, he was elected to the Main Board of the Polish-Soviet Friendship Society. He also sat on the Warsaw-Śródmieście District Committee of the Polish United Workers' Party. He was the chairman of the Main Board of the Union of Culture and Art Workers. In the years 1972–1980, he was a member of the Sejm of the Polish People's Republic, 6th and 7th term, on behalf of the Polish United Workers' Party.
In the years 1982–1987 he performed again on the stage of the Polish Theater, and then of the Contemporary Theater (1987–1992). In the years 1973–1975 he was the director of the Opole Land Theater. In the 1980s, he cooperated with the democratic opposition, and in 1982 he opened his summer house to an underground printing house.
His wife was actress Aleksandra Dmochowska (1929–1992), with whom he had a daughter, Elżbieta.
“…I met and photographed Mariusz Dmochowski on September 6, 1988 in Warsaw. On the set of the movie "Football Poker" at the Victoria Hotel in Warsaw, where I also stayed after arriving from New York to Warsaw. Apart from him, I also photographed Jan Englert and Edward Linde-Lubaszenko, directed by Janusz Zaorski..." - Czesław Czapliński.
Filmography: Eroica (1957) - cf. Korwin-Makowski; Deserter (1958) – Hauptsturmführer Franz Steiner; Cross-eyed Happiness (1960) – UB officer; Against the Gods (1961) – Piotr Doroń, Karol's brother; The Lady from the Window (1964) – Prince Jerzy Ossoliński; A Plane to London (1964) - Joe Alex, Scotland Yard agent; The Scourge of God (1966) - parish priest; Higher Than Life Stakes (TV series) (1967–1968) – Gruppenführer Fischer (episode 5. Last Chance); Countess Cosel (1968) – King Augustus II the Strong; Countess Cosel (TV series) (1968) - King Augustus II the Strong; The Doll (1968) – Stanisław Wokulski; Pan Wołodyjowski (1969) – Hetman Jan Sobieski; Adventures of Mr. Michał (TV series) (1969) – Hetman Jan Sobieski; In the face of truth (1970) – Eng. Zawada, steelworks manager; Black Clouds (TV series) (1973) - Hetman Jan Sobieski; Jealousy and Medicine (1973) – Widmar, Rebecca's husband; Quarterly balance sheet (1974) – plant director; Enchanted Areas (1975) – Pancer (voice); Protective colors (1976) – vice-rector Bolesław; Scar (1976) – plant director; Enchanted Areas (1975) – Pancer (voice); Protective colors (1976) – vice-rector Bolesław; Blizna (1976) – Bolesław, chairman of the National Council in Olecko; The Leper (1976) - Count Barski, Melania's father; The Gorgonowa case (1977) – prosecutor Krynicki; Soldiers of Freedom (1977) – a wounded Home Army colonel on a stretcher; Golem (1979) - Holtrum, father of Rosina and the student; The Queen's Father (1979) - King Jan III Sobieski; The career of Nikodem Dyzma (TV series) (1980) - Jan Terkowski, head of the prime minister's office; Polonia Restituta (1980) – Wojciech Trąmpczyński, Speaker of the Legislative Sejm; War of the Worlds - the next century (1981) - head of the TV station; Widziadło (1983) – priest Huk; Love from the hit list (1984) – Stefan Ujma, Piotr's father; O-Bi, O-Ba. The End of Civilization (1985) – Millionaire; C.K. Deserters (1985) – general; Rajska jabłoń (1985) – pharmacist Filip, Amelka's husband; Changeables (TV series) (1986) - Tadeusz Koniuszko, president of the Spółdzielcza Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjny im. Borów Tucholskie, Marian's father; The Alchemist Sendivius (1988) – Master Melchior; Royal Dreams (1988) - Emperor Sigismund of Luxembourg; Football poker (1988) – Kmita, president of "Powiśle"; Reflections (1989) – Professor Bogusław Rylski (episodes 1, 2 and 4); Modrzejewska (TV series) (1989) – Jan Chęciński, theater director; Goodbye yesterday. Two short comedies about changing the system (1993) - Władysław, former voivode.
Dubbed: Twelve Angry Men (1957) as Juror #3 (second dub); Waterloo (1970) as Brigadier General Viscount Charles de La Bédoyère; The Six Wives of Henry VIII (1973) as King Henry VIII.
Decorations and awards: Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (1970); Order of the Banner of Labor, 2nd class (1975); Medal of the 30th Anniversary of the People's Republic of Poland (1974); Medal "For services to the country's defense" (1978); Badge of the 1000th anniversary of the Polish State (1967); Badge of Meritorious Cultural Activist (1971); Gold Badge of Honor "For Merits to Warsaw" (1970); Award of the Radio and Television Committee – twice (1966 and 1968); Award at the 7th International Film Festival in Panama for the role of Stanisław Wokulski in the film Lalka, directed by Wojciech Jerzy Has (1969); Award of the Capital City of Warsaw (1969); "Silver Mask" in the "Express Wieczorny" plebiscite for the most popular actor (1970); Award of the Minister of Culture and Art, 1st degree in the field of theater for achievements in theater and acting (1973); Award at the 16th KST in Kalisz for the role of a patron in the play Advocate and roses by Jerzy Szaniawski at the New Theater in Warsaw (1976); Award at the 17th KST in Kalisz for the role of Kleon in the play Forgetting Herostrates by Grigorij Gorin at the New Theater in Warsaw; Award at the 5th Opole Theater Confrontations for the role of Ksawery Horsztyński in the play Horsztyński by Juliusz Słowacki at the Nowy Theater in Warsaw (1979); Award at the Sanremo International Film Festival for the role of Józef in the film Cień się nie się (1986).
"...Most of my roles were characters that were psychologically complicated and difficult to deal with. I always tried to get to the motives that guided them, to decipher the reasons why they were the way they were. [...] An actor cannot necessarily portray a character by specifying only its external features. He must understand it and deepen it from a psychological perspective. An actor should convince the viewer of the rightness of a particular action on stage or screen. First, however, he must be convinced of it himself..."- Mariusz Dmochowski.
Comments