PORTRET z HISTORIĄ Julia Hartwig

„…Samotność jest w jakimś stopniu przypisana pisarstwu, pisanie jest możliwe tylko w samotności – nie można nagle w tłumie zacząć pisać wiersza…” – Julia Hartwig.

Julia Hartwig-Międzyrzecka (Julia Hartwiżanka; ur. 14 sierpnia 1921 w Lublinie, zm. 13 lipca 2017 w Gouldsboro/Pensylwanii USA. 13 września 2017 urna z jej prochami spoczęła na Starych Powązkach w grobie z mężem Arturem Międzyrzeckim (1922-1996)) – poetka i eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego.

Była córką fotografa Ludwika Hartwiga i Marii Birjukow, siostrą Edwarda, fotografika, i Walentego, endokrynologa. Uczyła się w Gimnazjum im. Unii Lubelskiej w Lublinie (matura w 1939). W 1936 w gazetce szkolnej „W słońce” opublikowała swój pierwszy wiersz. Podczas II wojny światowej była łączniczką Armii Krajowej, uczestniczką podziemnego życia kulturalnego. Studiowała polonistykę i romanistykę na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim (1942–1944) i Uniwersytecie Warszawskim (1946) oraz Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1947–1950 przebywała we Francji, gdzie była stypendystką rządu francuskiego i urzędniczką w dziale kulturalnym Ambasady Polskiej w Paryżu, w tym okresie związana była z Ksawerym Pruszyńskim i Zygmuntem Kałużyńskim. Mieszkała następnie w Warszawie. W latach 1952–1969 była autorką słuchowisk nadawanych w Polskim Radiu.

W latach 1970–1974, razem z mężem, Arturem Międzyrzeckim przebywała w Stanach Zjednoczonych, była uczestnikiem programu International Writing Program, a następnie wykładowcą na Uniwersytecie Drake’a. Prowadziła też wykłady na Uniwersytecie Ottawskim (1971) i Uniwersytecie Carleton (1973) w Kanadzie. W 1976 była sygnatariuszką „Memoriału 101”. W 1979 roku ponownie przebywała w USA na zaproszenie Departamentu Stanu. W 1989 roku była członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie.

Swoje wiersze i artykuły publikowała m.in. w pismach: „Odrodzenie”, „Nowa Kultura”, „Świat”, „Nowe Książki”, „Poezja”, „Tygodnik Powszechny, „Twórczość”, „Kresy”, „NaGłos”, „Zeszyty Literackie”, „Odra”, „Więź”, „Kwartalnik Artystyczny”.

Tłumaczyła na język polski twórczość takich pisarzy jak: Guillaume Apollinaire, Allen Ginsberg, Max Jacob, Blaise Cendrars, Pierre Reverdy, Marianne Moore, William Carlos Williams.

Była członkiem Związku Literatów Polskich (1945–1983, była w Zarządzie Głównym w latach 1980–1982), Polskiego PEN-Clubu (od 1956), NSZZ „Solidarność” (1986-91), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989, wiceprezes w latach 1990–1999). Od 2008 była przewodniczącą jury Nagrody Mediów Publicznych Cogito w dziedzinie literatury pięknej. W 1995 roku powstał o poetce film dokumentalny pt. Julia Hartwig w reżyserii Adama Kulika i według jego scenariusza, a w roku 2003 następny pt. Ułamki codzienności. Julia Hartwig (scenariusz i realizacja: Elżbieta Rottermubd). W 2009 otrzymała honorowe obywatelstwo Lublina oraz została laureatką Nagrody „Kamień”, przyznawanej podczas Lubelskiego Festiwalu „Miasto Poezji”. Mieszkała w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej w bloku mieszkalnym zwanym później Domem Pisarzy.

W 2014 X Zjazd Stowarzyszenia Pisarzy Polskich wybrał ją na honorowego Prezesa Stowarzyszenia. 25 października 2014 otrzymała Nagrodę Poetycką im. Wisławy Szymborskiej za książkę Zapisane.

W 2015 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyznał jej tytuł doktora honoris causa. W tym samym roku została też członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności.

„…Szkoda, że nikt nie chce słuchać opowieści starców. To jakby nie jeść jabłek, bo zdarzają się robaczywe…” – Julia Hartwig Wybór wierszy (1981).

Jest autorką m.in.: Z niedalekich podróży (1954), Pożegnania (1956), Jaś i Małgosia (1961), Pierwsze przygody Poziomki (1961), Tomcio Paluch (1962), Apollinaire (1962), Pan Nobo. Dalsze przygody Poziomki (1964), Wielki pościg (1969), Wolne ręce (1969), Zguba Michałka (1969), Dwoistość (1971), Gérard de Nerval (1972), Czuwanie (1978), Chwila postoju (1980), Dziennik amerykański (1980), Wybór wierszy (1981), Poezje wybrane (1983), Obcowanie (1987​), Czułość (1992), Żelazowa Wola (1993), Nim opatrzy się zieleń (1995​), Jak długo trwać będą dawne imiona (1996), Lżejszym głosem: wiersze z różnych lat (1998), Zobaczone (1999), Przemija postać świata (1999), Zawsze od nowa: 100 wierszy (1999), Wybór wierszy (2000), Zawsze powroty – dzienniki podróży (2001), Nie ma odpowiedzi (2001), Pięć wierszy (2002), Wiersze amerykańskie (2002​), Błyski (2002), Mówiąc nie tylko do siebie. Poematy prozą (2003), Bez pożegnania (2004), Pisane przy oknie (2004), W objęciach świata (2004), Zwierzenia i błyski (2004), Wybrańcy losu (2006), Podziękowanie za gościnę (2006), To wróci (2007), Trzecie błyski (2008), Jasne niejasne (2009), Wiersze wybrane (2010), Gorzkie żale (2011), Powroty (2011), Zapisane (2013), Spojrzenie (2016).

Jest autorką tłumaczeń m.in.: Elisa Triolet, Kochankowie z Avignonu i inne opowiadania (1949); Louis Aragon, Komuniści t. I-V (1950–1951); Theophile Gautier (syn), Przygody barona Münchhausena (1951​); Jean Marcenac, Urok szatana (1951); Denis Diderot, Wybór pism filozoficznych (1953); Jean le Rond d’Alembert, Wstęp do Encyklopedii (1954); Blaise Cendrars, Poezje (1962); Guillaume Apollinaire, Poeta zamordowany (1966​); Claude Roy, Ładny kwiat (1968); Ja to ktoś inny. Korespondencja Artura Rimbaud (1970); Jules Supervielle, Piękna z lasu (1972); Guillaume Apollinaire, Nowe przekłady (1973); Guillaume Apollinaire, Listy do Madeleine (1974); Blaise Cendrars, Poezje wybrane (1977); Guillaume Apollinaire, Piosenka niekochanego i inne wiersze (1994); Marianne Moore, Wiersze wybrane (1980); Korespondencja Fryderyka Chopina z George Sand i z jej dziećmi (1981); Max Jacob, Poematy prozą (1983); Robert Bly, Jadąc przez Ohio i inne wiersze (1985); Pierre Reverdy, Poezje wybrane (1986); Guillaume Apollinaire, Wiersze miłosne (1992);Opiewam nowoczesnego człowieka. Antologia poezji amerykańskiej (1992); Allen Ginsberg, Znajomi z tego świata (1993); Gottfried August Bürger, Przygody barona Münchhausena (1996); Guillaume Apollinaire, Wiersze i listy miłosne (1998); Dzikie brzoskwinie: antologia poetek amerykańskich (2003​); Eugene Delacroix, Dzienniki. Cz. 1 (1822-1853) (2003​); Henri Michaux, Seans z workiem oraz inne rady i przestrogi (2004); Sylvia Plath, Poezje wybrane (2004); William Carlos Williams, Spóźniony śpiewak (2009).

Wielkokrotnie odznaczana m.in.: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2011), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Krzyż Oficerski Legii Honorowej (2016), Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (2007).

Nagradzana i wyróżniana m.in.: Nagroda ZAiKS (1976), Nagroda Fondation d’Hautvilliers „Prix de Traduction” (Francja, 1978), Nagroda Polskiego PEN Clubu (1979, 1997), Nagroda Literacka im. Jurzykowskiego (USA, 1981), Thornton Wilder Prize (USA, 1986), Nagroda im. Georga Trakla (Austria, 1991), Nagroda Ministra Kultury za całokształt twórczości (2001), Nagroda Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich (2004), Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta (2006), Nagroda Wielka Fundacji Kultury, Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego (2009), sześciokrotnie nominowana do Nagrody Literackiej Nike, dwukrotnie nominowana do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego, „Dzieło życia” za całokształt w XII edycji Nagrody Norwida (2013), Nagroda Poetycka im. Wisławy Szymborskiej (2014), Gwiazda w Alei Gwiazd Literatury przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Mińsku Mazowieckim (2014), przy wejściu do kawiarni Nowa Prowincja w Krakowie od marca 2014 znajduje się Domofon poezji, na którym można odtworzyć nagranie poetki czytającej własny wiersz.

„…Trzy wielkie dopływy zdecydowały o kształcie twórczości Julii Hartwig: poezja polska, francuska i amerykańska. Splotły się jak warkocz na jej głowie, upięty w pszeniczną koronę. Przez dziesiątki lat cyzelując formę, poetka doszła do wyrafinowanej prostoty i siły wyrazu…” – o Julii Hartwig – Renata Gorczyńska Mądry uśmiech Julii Hartwig, „Kwartalnik Artystyczny” (2011).

Pierwsze bezpośrednie spotkanie z Julią Hartwig miałem w styczniu 1983 r. w Polskim Instytutucie Naukowy w Ameryce w Nowym Jorku, który wówczas mieścił się na 59 E. 66th St. na Manhattanie. Julia była ze swoim mężem, pisarzem Arturem Międzyrzeckim. Zrobiłem jej wówczas zdjęcie, które obiegło świat. Sama Julia prosiła o jego użycie. Czyli dostawałem od wydawcy info., że autorka chce, aby moje zdjęcie zostało użyte. To optymalna sytuacja dla mnie. Nawet było pewne zadrażnienie, pomiędzy jej bratem Edwardem Hartwigiem, wybitnym fotografem, z którym sie przyjaźniłem, a który mówił, lekko uśmiechając się, że siostra woli moje zdjęcie niż jego.

Potem jeszcze wielokrotnie spotykaliśmy się w Nowym Jorku, jak Julia Hartwig z mężem przyjeżdżali do nowojorskiego PEN Clubu, gdzie spotykaliśmy się m.in. z wybitnym pisarzem Jerzym Kosińskim. 4 sierpnia 1998 odwiedziłem Julię Hartwig w Dom Pracy Twórczej w Oborach w gminie Konstancin-Jeziorna. Właśnie tu przez lata Julia Hartwig razem z mężem Arturem Międzyrzeckim przyjeżdżała, aby wypoczywać i pracować nad nowymi projektami. Widziałem, że czuła się tak jak u siebie w domu, wszyscy jej się kłaniali, a ona miała swoje ulubione miejsca wewnątrz pałacu, jak również w parku, nad stawem w szuwarach.... Historia urokliwego miejsca siega 1948 r., kiedy w Pałacu w Oborach, odebranego mocą dekretu o nacjonalizacji, rodzinie Potulickich otwarto Dom Pracy Twórczej Związku Literatów Polskich. Przez lata miejsce to było enklawą dla wybranych, bywali tu Marian Brandys, Józef Hen, Maria Janion, Artur Międzyrzecki, Magdalena Samozwaniec, Jerzy Skolimowski, Antoni Słonimski i wielu innych, reprezentujących różne nurty pisarstwa, różne opcje światopoglądowe i różny stosunek do panującego ustroju. Po latach i przełomie z 1989 r. Obory nie przestawały cieszyć się prestiżem, ale ponieważ młodzi pisarze już się tu nie pojawiali, stały się stopniowo reliktem odchodzącej już epoki. W 2015 roku dwór wrócił do rąk spadkobierców przedwojennych właścicieli. Udało mi się jeszcze uchwycić pisarzy w tym naturalnym wnętrzu, dziś już będących historią.

Zaskoczeniem dla mnie było, jak mi ktoś powiedział, że znalazłem się w wydanym "Pamiętnik Julii Hartwig" , która pod data 19 października 2011, Warszawa pisała o tym jak zaprosiłem ją na spotkanie "Artyści w Łazienkach", jakie przez siedem lat organizowałem — "...Wieczory odbywające się w Pałacyku Myślewickim mają wiele uroku dzięki pięknym wnętrzom i miłym młodym gospodyniom zatrudnionym w różnych pracach dotyczących Łazienek. Bo Łazienki, jak tym razem miałam okazję się przekonać, to nie tylko przepiękny park, Pałac na Wodzie, Oranżeria, Podchorążówka i Pałacyk Myślewicki – ale także cała część gospodarcza ze szklarnią i warsztatami. W odleglejszej części Łazienek mieści się też, w Palmiarni, świetna (i droga) restauracja Belvedere. Pamiętamy też łazienkowską stajnię pięknych koni, której zdaje się już dzisiaj nie ma.

W przerwie między zdjęciami wybraliśmy się z Anią i panem Czesławem Czaplińskim na spacer po parku, którego z powodu choroby od dwóch lat nie odwiedzałam. Była to ostatnia godzina przed zmierzchem, piękne niebo, mroczna, ale połyskliwa powierzchnia stawu, aleje wyścielone opadłymi liśćmi; w alejach przechadzające się pawie, osobno panie pawice, osobno panowie. Zatrzymujemy przy niezwykłym widoku: niewysoki, starszy pan w przyklęku, wyciągnąwszy rękę, karmi przyniesionymi w tym celu ziarnami pawia. Pan Czesław prosi nieznajomego o garstkę ziarna, kt.rą następnie paw dziobie spokojnie z mojej dłoni. Takiej fotografi i jeszcze nie miałam...". Julia Hartwig, jedna z najwybitniejszych polskich poetek i tłumaczek literatury pięknej nie żyje. Poetka zmarła 14 lipca w USA. W sierpniu skończyłaby 96 lat. Zmarła w domu swojej córki w Pensylwanii, wielka dama polskiej poezji. Na Facebooku zaprzyjaźniona z nią Paula Sawicka opublikowała list od Danielle, córki Julii Hartwig: „Mama odeszła wczoraj. We śnie i z uśmiechem na twarzy. Odeszła spokojnie i godnie, tak jak żyła. Jesteśmy w szoku, zapłakani i zdruzgotani. Jednocześnie cieszymy się, że cały, jak się okazuje ostatni rok Mamy życia, byliśmy blisko razem”.

PORTRAIT with HISTORY Julia Hartwig

"... Loneliness is to some extent attributed to writing, writing is possible only in solitude - you cannot suddenly start writing a poem in the crowd ..." - Julia Hartwig.

Julia Hartwig-Międzyrzecka (Julia Hartwiżanka; born August 14, 1921 in Lublin, died July 13, 2017 in Gouldsboro / Pennsylvania, USA. On September 13, 2017, the urn with her ashes was placed in Stare Powązki in a grave with her husband Artur Międzyrzecki (1922-1996)) - poet and essayist, translator of fiction from French and English.

She was the daughter of photographer Ludwik Hartwig and Maria Birjukow, sister of Edward, a photographer, and Walenty, an endocrinologist. She studied at the Gymnasium of Unii Lubelskiej in Lublin (high school diploma in 1939). In 1936, she published her first poem in the school magazine "Into the Sun". During World War II, she was a liaison officer for the Home Army, a participant in the underground cultural life. She studied Polish and Romance studies at the Secret University of Warsaw (1942–1944), the University of Warsaw (1946) and the Catholic University of Lublin. In the years 1947–1950 she stayed in France, where she was a scholarship holder of the French government and an official in the cultural department of the Polish Embassy in Paris, during this period she was associated with Ksawery Pruszyński and Zygmunt Kałużyński. Then she lived in Warsaw. In the years 1952–1969, she was the author of radio dramas broadcast on Polish Radio.

In 1970–1974, with her husband, Artur Międzyrzecki, she was in the United States, participated in the International Writing Program, and then a lecturer at Drake University. She also lectured at the University of Ottawa (1971) and Carleton University (1973) in Canada. In 1976 she was a signatory of the "Memorial 101". In 1979, she was again in the United States at the invitation of the State Department. In 1989, she was a member of the Civic Committee under the chairman of NSZZ "Solidarity", Lech Wałęsa.

She published her poems and articles, among others in the magazines: "Odreniem", "Nowa Kultura", "Świat", "Nowe Książki", "Poezja", "Tygodnik Powszechny," Twórczości "," Kresy "," NaGłos "," Zeszyty Literackie "," Odra ", "Więź", "Artistic Quarterly".

She translated into Polish the works of such writers as: Guillaume Apollinaire, Allen Ginsberg, Max Jacob, Blaise Cendrars, Pierre Reverdy, Marianne Moore, William Carlos Williams.

She was a member of the Polish Writers' Union (1945-1983, she was on the Main Board in 1980-1982), the Polish PEN-Club (from 1956), NSZZ "Solidarność" (1986-91), the Association of Polish Writers (1989, vice-president in 1990 –1999). From 2008, she was the jury chairman of the Cogito Public Media Award in the field of belles-lettres. In 1995, a documentary about the poet was made. Julia Hartwig, directed by Adam Kulik and according to his script, and in 2003 another Fractions of everyday life. Julia Hartwig (script and production: Elżbieta Rottermubd). In 2009, she received the honorary citizenship of Lublin and was awarded the "Kamień" Prize, awarded during the "City of Poetry" Festival in Lublin. She lived in Warsaw at ul. Marszałkowska in an apartment block later known as the Writers' House.

In 2014, the 10th Congress of the Polish Writers' Association elected her to be the Honorary President of the Association. On October 25, 2014, she received the Wisława Szymborska for the book Written.

In 2015, the University of Adam Mickiewicz in Poznań awarded her with an honorary doctorate. In the same year, she also became an active member of the Polish Academy of Arts and Sciences.

“… It's a pity that no one wants to listen to the stories of old people. It's like not eating apples, because there are worms ... ”- Julia Hartwig A selection of poems (1981).

She is the author of, among others: From the nearby journeys (1954), Farewells (1956), Hansel and Gretel (1961), The First Adventures of Strawberries (1961), Tomcio Paluch (1962), Apollinaire (1962), Pan Nobo. Further Adventures of Strawberry (1964), The Great Chase (1969), Free Hands (1969), Michałek's Death (1969), Duality (1971), Gérard de Nerval (1972), Vigil (1978), A moment of stopping (1980), American Journal (1980), A selection of poems (1981), Selected Poetry (1983), Obcowanie (1987), Czułość (1992), Żelazowa Wola (1993), Nim will green (1995), How long will the old names last (1996), With a lighter voice: poems from different years (1998), Seen (1999), The character of the world passes (1999), Always anew: 100 poems (1999), A selection of poems (2000), Always returns - travel journals (2001), No answers (2001), Five Poems (2002), American Poems (2002), Flashes (2002), Talking Not Only to Yourself. Prose Poems (2003), No Farewell (2004), Written by the Window (2004), In the Embrace of the World (2004), Confessions and Flashes (2004), Chosen of Fate (2006), Acknowledgment for Hospitality (2006), It Will Return (2007) ), The Third Flashes (2008), Bright and Unclear (2009), Selected Poems (2010), Bitter Sorrows (2011), Returns (2011), Recorded (2013), Look (2016).

She is the author of translations of, among others: Elisa Triolet, The Lovers of Avignon and other short stories (1949); Louis Aragon, Communists vol. I-V (1950–1951); Theophile Gautier (son), The Adventures of Baron Münchhausen (1951); Jean Marcenac, Satan's Charm (1951); Denis Diderot, A Selection of Philosophical Writings (1953); Jean le Rond d'Alembert, Introduction to the Encyclopedia (1954); Blaise Cendrars, Poezje (1962); Guillaume Apollinaire, The Poet Murdered (1966); Claude Roy, Pretty Flower (1968); I am someone else. Artur Rimbaud's Correspondence (1970); Jules Supervielle, Beautiful from the Forest (1972); Guillaume Apollinaire, New translations (1973); Guillaume Apollinaire, Letters to Madeleine (1974); Blaise Cendrars, Selected Poetry (1977); Guillaume Apollinaire, The Song of the Unloved and Other Poems (1994); Marianne Moore, Selected Poems (1980); Fryderyk Chopin's correspondence with George Sand and her children (1981); Max Jacob, Poems in Prose (1983); Robert Bly, Driving Through Ohio and Other Poems (1985); Pierre Reverdy, Selected Poetry (1986); Guillaume Apollinaire, Poems of Love (1992); I sing for the modern man. An Anthology of American Poetry (1992); Allen Ginsberg, Friends of this World (1993); Gottfried August Bürger, The Adventures of Baron Münchhausen (1996); Guillaume Apollinaire, Poems and Love Letters (1998); Wild Peaches: an Anthology of American Poets (2003); Eugene Delacroix, Journals. Th. 1 (1822-1853) (2003); Henri Michaux, Seans with a bag and other advice and cautions (2004); Sylvia Plath, Selected Poetry (2004); William Carlos Williams, The Late Singer (2009).

Repeatedly awarded, among others: Grand Cross of the Order of Polonia Restituta (2011), Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta (1997), Gold Medal for Merit to Culture Gloria Artis (2005), Officer's Cross of the Legion of Honor (2016), Knight's Cross of the Legion of Honor (2007).

Awarded and distinguished, among others: ZAiKS Award (1976), Fondation d'Hautvilliers "Prix de Traduction" Award (France, 1978), Polish PEN Club Award (1979, 1997), Jurzykowski (USA, 1981), Thornton Wilder Prize (USA, 1986), Georg Trakl (Austria, 1991), Award of the Minister of Culture for lifetime achievement (2001), Award of the Władysław and Nella Turzański Foundation (2004), Literary Award of Władysław Reymont (2006), Grand Prize of the Cultural Foundation, Prize of the Polish PEN Club Jan Parandowski (2009), six times nominated for the Nike Literary Award, twice nominated for the K.I. Gałczyński, "Dzieło życia" / "Life Work" for the 12th edition of the Norwid Prize (2013), Wisława Szymborska (2014), Gwiazda in the Avenue of Literature Stars at the Municipal Public Library in Mińsk Mazowiecki (2014), at the entrance to the Nowa Provin café in Krakow, from March 2014, there is a Poetry intercom, where you can play a recording of a poet reading her own poem.

“… Three great tributaries shaped the work of Julia Hartwig: Polish, French and American poetry. They twisted like a braid around her head, pinned up in a crown of wheat. For decades, by chasing the form, the poet achieved refined simplicity and expressive power ... ”- about Julia Hartwig - Renata Gorczyńska Julia Hartwig's wise smile,“Artistic Quarterly ”(2011).

I had my first direct meeting with Julia Hartwig in January 1983 at the Polish Scientific Institute of America in New York, which was then located at 59 E. 66th St. in Manhattan. Julia was with her husband, the writer Artur Międzyrzecki. Then I took a photo of her that went around the world. Julia herself asked to use it. So I received information from the publisher that the author wanted my photo to be used. This is the optimal situation for me. There was even some irritation between her brother Edward Hartwig, an outstanding photographer with whom I was friends, who spoke, smiling slightly, that my sister preferred my picture to his.

Then we met many times in New York, when Julia Hartwig and her husband came to the New York PEN Club, where we met e.g. with the outstanding writer Jerzy Kosiński. On August 4, 1998, I visited Julia Hartwig at the House of Creative Work in Obory in the Konstancin-Jeziorna commune. It was here that for years Julia Hartwig, together with her husband Artur Międzyrzecki, came to rest and work on new projects. I saw that she felt at home, everyone bowed to her, and she had her favorite places inside the palace, as well as in the park, by the pond in the reeds .... The history of this charming place dates back to 1948, when in the Palace the House of Creative Work of the Polish Writers' Union was opened in Obory, received by the decree on nationalization, from the Potulicki family. Over the years, this place was an enclave for the chosen ones, including Marian Brandys, Józef Hen, Maria Janion, Artur Międzyrzecki, Magdalena Samozwaniec, Jerzy Skolimowski, Antoni Słonimski and many others, representing various trends in writing, different world views and different attitudes to the ruling system. After the years and the breakthrough of 1989, the cowshed continued to enjoy prestige, but because young writers did not appear here anymore, they gradually became a relic of an era that was already dying out. In 2015, the manor returned to the heirs of its pre-war owners. I managed to capture writers in this natural interior, who are already history today.

I was surprised when someone told me that I found myself in the published "Diary of Julia Hartwig", which on October 19, 2011, Warsaw wrote about how I invited her to the meeting "Artists in Łazienki", which I had been organizing for seven years - " ... The evenings taking place in the Myślewicki Palace have a lot of charm thanks to the beautiful interiors and nice young housewives employed in various works related to Łazienki, because Łazienki, as I had the opportunity to see this time, is not only a beautiful park, Pałac na Wodzie, Orangeria, Cadet School and Pałacyk Myślewicki - but also the entire farm section with a greenhouse and workshops. In the more distant part of Łazienki, there is also a great (and expensive) Belvedere restaurant in the Palm House.

During the break between the shooting, we went with Ania and Czesław Czapliński for a walk in the park, which I had not visited for two years due to my illness. It was the last hour before dusk, a beautiful sky, a dark but shiny surface of a pond, avenues lined with fallen leaves; peacocks strolling in the alleys, separately ladies peacocks, separately gentlemen. We stop at an unusual sight: a short, elderly gentleman in a kneeling position, stretching out his hand, feeds the peacock seeds brought for this purpose. Mr. Czesław asks a stranger for a handful of grain, which the peacock pecks calmly from my hand. I haven't had such a photo yet ... "Julia Hartwig, one of the greatest Polish poets and translators of fiction, is dead. The poet died on July 14 in the US. She would have turned 96 in August. She died at her daughter's house in Pennsylvania, the great lady of Poland. On Facebook, her friend, Paula Sawicka, published a letter from Danielle, Julia Hartwig's daughter: "Mum left yesterday. In a dream and with a smile on her face. She passed away calmly and with dignity, just like she lived. We are shocked, crying and devastated. At the same time we are happy. that the whole, as it turns out, the last year of Mama's life, we were close together ”.