“…Jack Nicholson (…) przyjeżdżał do Polski specjalnie dla niego, na jego przedstawienia, by obserwować jego grę, by się uczyć. Nie było tak wielkiego aktora po wojnie, a on jeździł po Polsce i prosił, by dali mu zagrać!...” – Emilian Kamiński o Tadeuszu Łomnickim.
Tadeusz Łomnicki (ur. 18 lipca 1927 w Podhajcach, zm. 22 lutego 1992 w Poznaniu, pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie) – aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, pedagog oraz założyciel i pierwszy dyrektor warszawskiego Teatru na Woli.
Dorobek artystyczny Łomnickiego obejmuje 82 role sceniczne, 51 ról filmowych, 26 ról w spektaklach teatru telewizji, 12 reżyserii teatralnych. Dwie spośród jego sztuk – „Noe i jego menażeria” i „Kąkol i pszenica” doczekały się realizacji. Uznawany za jednego z najwybitniejszych aktorów w historii polskiej kinematografii.
Po ukończeniu Gimnazjum Handlowego w Dębicy (1942), przybył do Krakowa, gdzie łączył pracę zarobkową (robotnik kolejowy, praca w banku) z nauką gry na skrzypcach. W czasie II wojny światowej Łomnicki należał do Szarych Szeregów, później był żołnierzem Armii Krajowej. Po wkroczeniu w 1945 roku Armii Czerwonej do Krakowa wstąpił do Milicji Obywatelskiej, którą opuścił niespełna rok później, aby urzeczywistnić swoje artystyczne marzenia. W 1946 ukończył Studio Teatralne przy Starym Teatrze w Krakowie. W sezonie 1946/47 występował w Teatrze Miejskim w Katowicach. Po powrocie do Krakowa, w latach 1947–1949 występował w Miejskich Teatrach Dramatycznych: Słowackiego i Starym, gdzie zadebiutował jako dramaturg (sztuka Noe i jego menażeria). Od 1949 grał w Warszawie, zaangażowany do Teatru Współczesnego. Od roku 1952 był w zespole Teatru Narodowego. W 1954 ukończył studia na Wydziale Reżyserskim PWST w Warszawie (dyplom w 1965). W 1957 ponownie przeszedł do zespołu Teatru Współczesnego i pozostał tam aż do 1974. Jako reżyser zadebiutował w 1965 na Małej Scenie Teatru Współczesnego. W 1969 został prorektorem, a w następnym roku rektorem warszawskiej PWST i był nim w latach 1970–1981. W 1976 założył i objął dyrekcję oraz kierownictwo artystyczne Teatru Na Woli. Zagrał tu m.in. Goyę w Gdy rozum śpi Vallejo w reżyserii Andrzeja Wajdy, Bukara w Przedstawieniu „Hamleta” we wsi Głucha Dolna, Fantazego w Fantazym Słowackiego i Salieriego w Amadeuszu Shaffera. W 1981 zrezygnował z dyrekcji Teatru Na Woli, zakończył też swoją drugą kadencję jako rektor PWST.
Muszę powiedzieć, dziś z perspektywy czasu, nie było łatwo, doprowadzić do prywatnego spotkania z Łomnickim. Poprosiłem wybitnego reżysera, aby umówił mnie z Łomnickim. Wiedziałem, że jest bardzo niechętny do zdjęć. Kiedy otrzymałem jego prywatny telefon, do końca nie byłem pewny, czy się uda. Zadzwoniłem i po przedstawieniu się usłyszałem, proszę przyjść jutro do Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza, ul. Miodowa 22/24 w Warszawie. Oczywiście powiedziałem, że będę i 8 września 1988 r. pojawiłem się kilka minut przed umówioną godziną w hollu szkoły, która była w rusztowaniach, w czasie remontu. Kiedy Tadeusz Łomnicki wszedł chwilę po mnie, podszedłem do niego, a on do mnie – proszę zobaczyć, wszystko jest w remoncie, a niedługo przyjadą studenci i zaczynamy zajęcia. Słuchałem i przytakiwałem Łomnickiemu idąc z nim i oglądając zakres prac remontowych, obserwując jego wzburzenie. Nie bardzo wiedziałem, jak tu zacząc ze zdjęciami w takiej poważnej sytuacji. Zeszliśmy po kilku schodkach do sali, gdzie na końcu jest niewielka scena. Pomyślałem, teraz albo nigdy. Nic nie mówiąc, wzięłem jedno krzesło i zaniosłem na scene. Widziałem, że Łomnicki mnie obserwował kątem oka, aż wreszcie zapytał – mam tam usiąść? Kiwnęłem głową i tak powstały, chyba najlepsze zdjęcia Łomnickiego. Kiedy mu je kilka dni później przekazałem, był niezwykle szczęśliwy, że coś takiego powstało. Znalazły się zresztą w moim albumie TEARZĄ w TWARZ wybitnych osobistości, do którego wstępne eseje napisał Jerzy Kosiński. Jego portret wzbudzał niezwykłe zainteresowanie na mojej indywidualnej wystawie TWARZĄ w TWARZ w 1989 r. w Galerii Narodowej Zachęta w Warszawie.
Kiedy ciężko zachorował, operację serca w Londynie zorganizował i zapłacił za nią Roman Polański, u którego później przez kilka miesięcy mieszkał w Paryżu. Choroba serca i operacja w Londynie spowodowały blisko 2-letnią przerwę w jego życiu zawodowym.
W roku 1984 przeszedł do zespołu aktorskiego Teatru Studio. Od roku 1988, niezwiązany już etatem z żadną sceną, występował nadal gościnnie w Teatrze Dramatycznym, Powszechnym i Współczesnym. Pisał także wiersze, nowele, eseje i wspomnienia („Spotkania teatralne”, 1984).
Tadeusz Łomnicki zagrał również wiele ról filmowych – w takich produkcjach jak Pokolenie, Niewinni czarodzieje i Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy, Eroica Andrzeja Munka, Kontrakt Krzysztofa Zanussiego, Przypadek i Dekalog VIII Krzysztofa Kieślowskiego oraz Pan Wołodyjowski i Potop Jerzego Hoffmana, gdzie zagrał postać pułkownika Michała Wołodyjowskiego.
W ostatnich miesiącach życia pochłaniała go praca nad szekspirowskim Królem Learem w Teatrze Nowym w Poznaniu. Zmarł na atak serca, w czasie jednej z prób do tej sztuki. Ostatnie jego słowa były słowami Leara: „Więc jakieś życie świta przede mną. Dalej, łapmy je, pędźmy za nim, biegiem, biegiem!”. Po jego śmierci Jan Kott napisał: odszedł jeden z największych aktorów w jego pokoleniu. W Polsce i na świecie.
Brat reżysera i scenarzysty Jana Łomnickiego, ojciec operatora filmowego Jacka Łomnickiego. Aktor był pięciokrotnie żonaty. Jego ostatnią żoną była Maria Bojarska.
W 1951 roku złożył deklarację o przystąpienie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. (Jego piąta żona Maria Bojarska w książce Król Lear nie żyje wspomina o zaświadczeniu, z którego wynika, że należał do partii już w 1948 roku). Początkowo odmawiano mu zgody na wstąpienie do partii z powodu jego AK-owskiej przeszłości, której zresztą nie ukrywał. W grudniu 1971 roku zasiadł w Prezydium VI Zjazdu PZPR, a na jego zakończenie został zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR. Na VII Zjeździe, w grudniu 1975 roku, ponownie na VIII Zjeździe w 1980 roku oraz po Nadzwyczajnym IX Zjeździe PZPR w lipcu 1981 r. Łomnicki był wybierany członkiem KC PZPR. Po wprowadzeniu stanu wojennego oddał legitymację członkowską (17 XII 1981 roku). Mimo propozycji: najpierw Mieczysława Rakowskiego, a po 1989 roku – Lecha Wałęsy, do świata polityki nie wrócił. Od 1974 był także członkiem Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
Był aktorem o nieograniczonych, jak pisano, możliwościach wyrazu i umiejętnościach przeistaczania się. Do historii teatru przeszły jego role Orestesa w Ifigenii w Taurydzie Goethego, Artura Ui w Karierze Artura Ui Brechta, Solonego w Trzech siostrach Czechowa, Łatki w Dożywociu Fredry, Kapitana Edgara w Play Strindberg Dürrenmatta w reżyserii Andrzeja Wajdy – wszystkie w Teatrze Współczesnym, a także jego Prysypkin w Pluskwie Majakowskiego w Teatrze Narodowym oraz Horodniczy w Rewizorze Gogola i Sager w Stalinie Salvatore’a w Teatrze TV.
Laureat Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego (1963) za rolę Artura Uli w Teatrze Współczesnym w Warszawie. 22 lipca 1968 otrzymał nagrodę państwową I stopnia. Dwukrotny laureat Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawanej przez redakcję miesięcznika „Teatr”. Najpierw otrzymał ją w pierwszej edycji nagrody, za sezon 1984/1985, za rolę Krappa w przedstawieniu Ostatnia taśma Krappa Samuela Becketta w Teatrze Studio w Warszawie. Natomiast drugi raz otrzymał ją pośmiertnie, za sezon 1991/1992, za rolę Icyka Sagera w przedstawieniu „Stalin” Gastona Salvatore’a w Teatrze TV.
Jego imieniem w 1996 roku nazwano warszawski Teatr Na Woli, a w 2002 roku Teatr Nowy w Poznaniu. W ankiecie tygodnika „Polityka” przeprowadzonej w 1998 roku czytelnicy tego tygodnika uznali go za największego polskiego aktora XX wieku.
Grał w filmach m.in.: 1946: Dwie godziny – Kuba; 1948: Stalowe serca – górnik Wiktor Tuszyński; 1950: Dwie brygady – aktor Pietrzak grający Jarkę, syna Karhana; 1951: Załoga – Józef Wietecha, uczeń Państwowej Szkoły Morskiej; 1953: Żołnierz zwycięstwa – żołnierz pochodzący z Mogiły; 1953: Piątka z ulicy Barskiej – Lutek Kozłowski; 1954: Pokolenie – Stach; 1956: Trzy kobiety – gość informujący o losach pułkownika Obertyna; 1957: Eroica – porucznik Zawistowski; 1958: Zamach – Marek; 1958: Ósmy dzień tygodnia – Grzegorz Walicki, brat Agnieszki; 1958: Baza ludzi umarłych – „Partyzant”; 1959: Kamienne niebo – Maniuś; 1960: Niewinni czarodzieje – Bazyli; 1961: Czas przeszły – Antoni, członek oddziału; 1962: Zerwany most – inżynier; 1963: Wiano – nauczyciel Edek, chłopak Ulki; 1963: Mansarda – Hilary; 1964: Życie raz jeszcze – Jakuszyn; 1964: Pierwszy dzień wolności – porucznik Jan; 1965: Potem nastąpi cisza – major Świętowiec; 1965: Głos ma prokurator – oskarżony Wojciech Trepa; 1966: Kontrybucja – kasjer w banku; 1966: Lekarz stwierdza... – dr Manfred Mauerer; 1966: Bariera – lekarz w przychodni zakładowej; 1967: Zabijaka – Łuczkow; 1967: Stajnia na Salvatorze – Jan Gajewski „Zyga”; 1967: Ręce do góry – Opel Rekord; 1969: Przygody pana Michała – Michał Wołodyjowski; 1969: Pan Wołodyjowski – Michał Wołodyjowski; 1970: Pan Dodek – woźny w urzędzie; 1971: Gwiazda Wytrwałości – Joachim Lelewel; 1972: Poślizg – nerwowy klient warsztatu samochodowego; 1973: Nagrody i odznaczenia – sekretarz partii; 1973: Listy naszych czytelników – bohater; 1974: Potop – Michał Wołodyjowski; 1976: Człowiek z marmuru – reżyser Jerzy Burski; 1977: Tańczący jastrząb – dyrektor; 1977: Żołnierze wolności – Bolesław Kowalski, dowódca AL okręgu Warszawa-Miasto w Powstaniu Warszawskim; 1977: Granica – starosta Czechliński; 1977: Akcja pod Arsenałem – lekarz; 1978: ...Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie... – Stefan Starzyński; 1979: Klucznik – hrabia; 1980: Wizja lokalna 1901 – burmistrz Mossenbach; 1980: Kontrakt – Adam Ostoja-Okędzki; 1981: Przypadek – komunista Werner; 1981: Limuzyna Daimler-Benz – profesor Stefan Hahn; 1982: Dom – adwokat-oświęcimiak, obrońca Kazanowicza (odc. 9); 1984: Miłość z listy przebojów – profesor, członek „teatrzyku”; 1984: Dom wariatów – ojciec; 1985: Kronika wypadków miłosnych – pastor Baum, ojciec Grety i Engela; 1988: Biesy – kapitan; 1988: Dekalog VIII – krawiec; 1989: Modrzejewska – Fiodor Berg; 1989: Lawa – ksiądz; mężczyzna w Salonie Warszawskim; 1990: Seszele – śpiewak występujący w roli Scarpii; 1990: Pensjonat „Słoneczny blask” – Gustaw Leski; 1990: Napoleon – Michaił Kutuzow (odc. 5); 1991: All of me – dyrektor teatru; 1991: Ferdydurke – wuj.
Wielokrotnie odznaczany m.in.: Order Sztandaru Pracy I klasy (1976); Order Sztandaru Pracy II klasy (1962); Złoty Krzyż Zasługi (1955); Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955); Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974); Medal Komisji Edukacji Narodowej (1973).
Jest laureatem Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego (1963), dwukrotnym laureatem Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza, w ankiecie tygodnika „Polityka” przeprowadzonej w 1998 roku czytelnicy uznali go za największego polskiego aktora XX wieku.
„…Aż pewnego dnia, wychodząc z magazynu, gdzie trzymaliśmy nasze kilofy, łopaty, kielnie i wiadra, stanąłem przed pociągiem, który zatrzymał się na stacji Płaszów. Przed każdym wagonem tkwił gestapowiec z psem. A, z wagonów wydobywał się jęk. Przez zakratowane drutem kolczastym okienko u góry wagonu towarowego, przed którym stałem, zobaczyłem ludzkie oczy i usta. Mówiono do mnie jakimś nieprzytomnym, przeszywającym skowytem "…wody...wody...”. Nic nie mogłem zrobić. Zawiadowca stacji i kierownik robót, Austriak nazwiskiem Roenner, przegonił mnie stamtąd. Był to akt pewnej ochrony wobec Polaka, który zbliżył się do tego pociągu śmierci, czekającego na odjazd do Oświęcimia…”– Tadeusz Łomnicki.
PORTRAIT with HISTORY
“… Jack Nicholson (…) came to Poland especially for him, for his performances, to watch him play, to learn. There was no such great actor after the war, and he traveled around Poland and asked for them to play! ... ” - Emilian Kamiński on Tadeusz Łomnicki.
Tadeusz Łomnicki (born July 18, 1927 in Pidhaitsi, died February 22, 1992 in Poznań, buried in Aleja Zasłużonych at the Powązki Military Cemetery in Warsaw) - theater and film actor, theater director, educator, founder and first director of the Warsaw Theater in Woli.
Łomnicki's artistic output includes 82 stage roles, 51 film roles, 26 roles in television theater productions, 12 theater directors. Two of his plays - "Noah and his menagerie" and "Kąkol i wheat" have been realized. Considered one of the greatest actors in the history of Polish cinematography.
After graduating from the Commercial Gymnasium in Dębica (1942), he came to Krakow, where he combined paid work (railroad worker, work in a bank) with learning to play the violin. During World War II, Łomnicki belonged to the Gray Ranks, later he was a soldier of the Home Army. After the Red Army entered Kraków in 1945, he joined the Citizens' Militia, which he left less than a year later to make his artistic dreams come true. In 1946 he graduated from the Theater Studio at the Stary Theater in Krakow. In the 1946/47 season he performed at the Municipal Theater in Katowice. After returning to Krakow, in the years 1947–1949 he performed in the Municipal Dramatic Theaters: Słowacki and Stary, where he made his debut as a playwright (the play Noah and his menagerie). From 1949 he played in Warsaw, involved in the Contemporary Theater. From 1952 he was in the ensemble of the National Theater. In 1954 he graduated from the Directing Department of the PWST in Warsaw (graduated in 1965). In 1957 he returned to the ensemble of the Współczesny Theater and remained there until 1974. He made his debut as a director in 1965 at the Small Stage of the Współczesny Theater. In 1969 he became vice-chancellor, and the following year chancellor of the PWST in Warsaw, and he was in the years 1970–1981. In 1976 he founded and became the director and artistic director of the Na Woli Theater. He played here, among others Goya in When Mind Sleeps Vallejo directed by Andrzej Wajda, Bukar in "Hamlet" in the village of Głucha Dolna, Fantazy in Fantazy by Słowacki and Salieri in Amadeusz Shaffer. In 1981, he resigned from the management of the Na Woli Theater, and ended his second term as rector of the PWST.
I must say, today, in retrospect, it was not easy to arrange a private meeting with Łomnicki. I asked an outstanding director to arrange me with Łomnicki. I knew he was very reluctant to take photos. When I got his private phone call, I wasn't quite sure if it would work. I called and after the introduction I heard, please come tomorrow to Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza, ul. Miodowa 22/24 in Warsaw. Of course, I said that I would be there and on September 8, 1988 I showed up a few minutes before the agreed time in the hall of the school, which was in scaffolding, during the renovation. When Tadeusz Łomnicki came to pick me up a moment, I approached him, and he to me - see, everything is under renovation, and soon students will come and we are starting classes. I listened and nodded to Łomnicki as I walked with him and watched the scope of the renovation works, observing his agitation. I didn't quite know how to start here with photos in such a serious situation. We went down a few steps to the hall where there is a small stage at the end. I thought now or never. Without saying anything, I picked up one chair and carried it to the stage. I saw that Łomnicki was watching me out of the corner of his eye, and finally he asked - should I sit there? I nodded and this is how I think the best photos of Łomnicki were created. When I gave it to him a few days later, he was extremely happy that something like this had come about. They were also included in my album TEARZA w TWARZ of outstanding personalities, for which Jerzy Kosiński wrote the introductory essays. His portrait aroused extraordinary interest at my individual exhibition FACE in FACE in 1989 at the Zachęta National Gallery in Warsaw.
When he became seriously ill, a heart surgery in London was organized and paid for by Roman Polański, with whom he later lived in Paris for several months. Heart disease and an operation in London resulted in a nearly 2-year break in his professional life.
In 1984 he joined the acting team of the Studio Theater. From 1988, he was no longer associated with any stage, he continued to perform as a guest at the Dramatyczny, Powszechny and Współczesny Theater. He also wrote poems, short stories, essays and memories ("Teatr Spotkania", 1984).
Tadeusz Łomnicki also played many film roles - in such productions as Generation, Innocent Sorcerers and Man of Marble by Andrzej Wajda, Eroica by Andrzej Munk, The Contract by Krzysztof Zanussi, The Case and Decalogue VIII by Krzysztof Kieślowski and Mr. Wołodyjowski and The Deluge by Jerzy Hoffman, where he played the role of Colonel Michał Wołodyjowski.
In the last months of his life, he was engrossed in working on Shakespeare's King Lear at the Nowy Theater in Poznań. He died of a heart attack during one of the rehearsals for the play. His last words were those of Lear: "So some life is ahead of me. Come on, catch them, chase after him, run, run! ”. After his death, Jan Kott wrote: one of the greatest actors in his generation has passed away. In Poland and in the world.
Brother of the director and screenwriter Jan Łomnicki, father of the film operator Jacek Łomnicki. The actor was married five times. His last wife was Maria Bojarska.
In 1951, he made a declaration to join the Polish United Workers' Party. (His fifth wife, Maria Bojarska, in the book King Lear is Dead, mentions a certificate which shows that he belonged to the party as early as 1948). At first, he was refused permission to join the party because of his Home Army past, which he did not hide. In December 1971, he sat on the Presidium of the 6th Congress of the Polish United Workers 'Party, and at its end he became a deputy member of the Central Committee of the Polish United Workers' Party. At the 7th Congress in December 1975, again at the 8th Congress in 1980 and after the Extraordinary 9th Congress of the Polish United Workers 'Party in July 1981, Łomnicki was elected a member of the Central Committee of the Polish United Workers' Party. After the imposition of martial law, he handed over the membership card (17 December 1981). Despite the proposal: first by Mieczysław Rakowski, and after 1989 - by Lech Wałęsa, he did not return to the world of politics. From 1974 he was also a member of the Presidium of the Main Board of the Polish-Soviet Friendship Society.
He was an actor with unlimited, as it was written, possibilities of expression and the ability to transform. His roles as Orestes in Iphigenia in Goethe's Tauris, Arthur Ui in The Career of Arthur Ui Brecht, Salted in Chekhov's Three Sisters, Łatki in Fredro's Life, Captain Edgar in Dürrenmatt's Play Strindberg directed by Andrzej Wajda - all at the Teatr Współczesny have gone down in the history of the theater. his Prysypkin in Bedbug Majakowski at the National Theater and Horodniczy in Gogol's Inspector and Sager in Salvatore's Stalin at the TV Theater. Laureate of the Tadeusz Boy-Żeleński (1963) for the role of Artur Ula at the Współczesny Theater in Warsaw. On July 22, 1968 he received the state award of the 1st degree. Two-time laureate of the Aleksander Zelwerowicz - awarded by the editors of the monthly "Teatr". First, he received it in the first edition of the award, for the 1984/1985 season, for the role of Krapp in Samuel Beckett's The Last Tape of Krapp at the Studio Theater in Warsaw. However, the second time he received it posthumously, for the 1991/1992 season, for the role of Icyk Sager in Gaston Salvatore's "Stalin" at the TV Theater.
In 1996, his name was given to the Na Woli Theater in Warsaw, and in 2002 to the Nowy Theater in Poznań. In a poll conducted by the Polityka weekly in 1998, the readers of this weekly recognized him as the greatest Polish actor of the 20th century.
He acted in films, including: 1946: Two Hours - Kuba; 1948: Steel hearts - miner Wiktor Tuszyński; 1950: Two Brigades - actor Pietrzak who plays Jarka, son of Karhan; 1951: Załoga - Józef Wietecha, student of the State Maritime School; 1953: Victory Soldier - a soldier from the Mogiła; 1953: Five from Barska Street - Lutek Kozłowski; 1954: Generation - Stach; 1956: Three Women - a guest informing about the fate of Colonel Obertyn; 1957: Eroica - lieutenant Zawistowski; 1958: Assassination - Marek; 1958: Eighth Day of the Week - Grzegorz Walicki, Agnieszka's brother; 1958: Base of the Dead - "Partyzant"; 1959: Stone Sky - Maniuś; 1960: Innocent Sorcerers - Bazyli; 1961: Past Tense - Antoni, member of the branch; 1962: Broken Bridge - engineer; 1963: Wiano - teacher Edek, Ulka's boyfriend; 1963: Mansarda - Hilary; 1964: Życie again - Jakuszyn; 1964: The First Day of Freedom - Lieutenant Jan; 1965: Then there will be silence - major Świętowiec; 1965: The prosecutor has a voice - the accused Wojciech Trepa; 1966: Contribution - cashier in a bank; 1966: Doctor finds ... - Dr. Manfred Mauerer; 1966: Bariera - doctor in the company clinic; 1967: Zabijaka - Łuczkow; 1967: Stajnia na Salvator - Jan Gajewski "Zyga"; 1967: Hands up - Opel Rekord; 1969: The Adventures of Mr. Michał - Michał Wołodyjowski; 1969: Pan Wołodyjowski - Michał Wołodyjowski; 1970: Mr. Dodek - janitor at the office; 1971: Star of Perseverance - Joachim Lelewel; 1972: Skid - a nervous customer of an auto repair shop; 1973: Awards and decorations - party secretary; 1973: Letters of Our Readers - Hero; 1974: The Deluge - Michał Wołodyjowski; 1976: Man of Marble - director Jerzy Burski; 1977: Dancing Hawk - director; 1977: Soldiers of Freedom - Bolesław Kowalski, commander of the AL in the Warsaw-Miasto district in the Warsaw Uprising; 1977: Granica - Czechliński starosta; 1977: Action under the Arsenal - a doctor; 1978: ... Wherever you are, Mr. President ... - Stefan Starzyński; 1979: Klucznik - count; 1980: Local Inspection 1901 - Mayor of Mossenbach; 1980: Contract - Adam Ostoja-Okędzki; 1981: Coincidence - the communist Werner; 1981: Daimler-Benz limousine - professor Stefan Hahn; 1982: Home - attorney-Oświęcimiak, defender of Kazanowicz (episode 9); 1984: Love from the hit list - professor, member of the "theater"; 1984: Madhouse - father; 1985: Chronicle of Amorous Accidents - Pastor Baum, father of Greta and Engel; 1988: Biesy - captain; 1988: Decalogue VIII - tailor; 1989: Modrzejewska - Fiodor Berg; 1989: Lawa - priest; a man in the Warsaw Salon; 1990: Seychelles - a singer playing the role of Scarpia; 1990: Guest House "Sunny Glow" - Gustaw Leski; 1990: Napoleon - Mikhail Kutuzov (ep. 5); 1991: All of me - theater director; 1991: Ferdydurke - uncle.
Repeatedly awarded, among others: Order of the Banner of Labor, 1st class (1976); Order of the Banner of Labor, 2nd class (1962); Golden Cross of Merit (1955); Medal of the 10th anniversary of People's Poland (1955); Medal of the 30th anniversary of People's Poland (1974); Medal of the National Education Commission (1973).
He is the laureate of the Tadeusz Boy-Żeleński (1963), two-time laureate of the Aleksander Zelwerowicz, in a poll conducted by the Polityka weekly in 1998, readers recognized him as the greatest Polish actor of the 20th century.
“… Until one day, leaving the warehouse where we kept our pickaxes, shovels, trowels and buckets, I stood in front of the train, which stopped at the Płaszów station. In front of each car there was a Gestapo man with a dog. Oh, a groan was coming from the wagons. Through the barbed-wire window at the top of the freight car I was standing in front of, I could see human eyes and mouths. I was called with some unconscious, piercing whine of "... water ... water ...". There was nothing I could do. The station supervisor and work manager, an Austrian named Roenner, chased me away. It was an act of some protection against a Pole who had approached to this death train, waiting to depart to Oświęcim ... ”- Tadeusz Łomnicki.
Commentaires