„…Ciągle pracuję nad sobą, aby ujażmić swój niedobry temperament i nie burzyć w sekundzie tego, co osiągałem przez, długi często, okres czasu. Również przez 50 lat swego życia zrozumiałem, że za złe uczynki trzeba płacić. Ale nie dlatego staram się być dobrym człowiekiem - to dyktuje mi serce…" – Andrzej Pastuszek.
Andrzej Pastuszek (ur. 1948 r. w Szczecinie) – pisarz, scenarzysta filmowy i radiowy.
Andrzej Pastuszek ukończył tylko liceum. Zanim został znanym pisarzem, pracował w hucie jako robotnik, wyładowywał węgiel z wagonów. Debiutował mając 21 lat na łamach "ITD". Wydał dwa zbiory opowiadań - "Łowcę gołębi" (Czytelnik, 1976) i "Zgubiłeś mnie w śniegu" (LSW, 1977) oraz powieść "Dobranoc" (PIW, 1980).
W 1981 roku Pastuszek został zaproszony przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych do wzięcia udziału w sześciomiesięcznym pobycie w Stanach Zjednoczonych w programie propagującym polską kulturę w USA. Program był sponsorowany przez US International Communication Agency.
Podczas jego pobytu w USA (czerwiec-grudzień 1981 r.) w Polsce ogłoszono stan wojenny. Pastuszek wziął azyl polityczny i osiadł na stałe w USA, w obawie przed internowaniem. Druga jego powieść "Kiedy umiera poeta" została zdjęta przez cenzurę już z maszyn drukarskich po ogłoszeniu stanu wojennego.
We wrześniu 1981 r. poznaliśmy się w Nowym Jorku, na spotkaniu autorskim, gdzie zrobiłem mu pierwsze zdjęcia. Kiedy zapytałem go w jakim celu tu przyjechał, bez namysłu powiedział – napisać bestseller, dodają od razu – bo kto lepiej wie, jak nie pisarz, jak napisać bestseller. Kiwnęłem głową ze zrozumieniem, wiedząc, że to marzenie każdego pisarza, szczególnie w Ameryce.
Niezwykle naturalny w zachowaniu, idealnie wpasowany w krajobraz Nowego Jorku, w modnej wówczas kurtce wojskowej, na pełnym luzie, często z papierosem w ręku…wpadł mi w oko, niezależnie od tego czy będzie miał bestseller czy nie.
Zbliżał się New York City Marathon (obecnie nazywany TCS New York City Marathon ze względu na sponsoring) to coroczny maraton (42,195 km lub 26,219 mil), który przebiega przez pięć dzielnic Nowego Jorku zawsze w październiku. Jest to największy maraton na świecie, z 53 508 ukończonymi w 2019 r. i 98 247 kandydatami do wyścigu w 2017 r. Wraz z maratonem bostońskim należy do najważniejszych corocznych imprez długodystansowych w Stanach Zjednoczonych i należy do World Marathon Majors.
Odbywa się co roku od 1970 roku, z wyjątkiem 2012 roku, kiedy został odwołany z powodu lądowania huraganu Sandy oraz 2020 roku, kiedy został odwołany z powodu pandemii COVID-19. Bieg odbywa się w pierwszą niedzielę listopada i przyciąga profesjonalnych zawodników i amatorów z całego świata.
Umówiliśmy się więc na następne spotkanie w Manhattanie, że będę go fotografował jakby podglądając, pokazując przez niego Nowy Jork w najważniejszych jego miejscach: Central Park, Broadway, 42nd Street, Subway (metro), w domu u milionera na East Side, a zakończyliśmy NYC Marathon 25 października 1981 r., który wygrał Amerykanin Alberto Salazar. Powstał niebywały materiał, który też w końcu znajdzie swój finał wydawniczy, gdyż mam do zdjęć dialogi…
Jak by na to nie spojrzeć, to już minęło 40 lat. Życiorys Andrzeja Pastuszka mógłby posłużyć za scenariusz fascynującego filmu przygodowego. Kto wie zresztą, być może sam go kiedyś napisze, w końcu jest autorem blisko pięćdziesięciu scenariuszy filmowych, radiowych i telewizyjnych. Popularny w latach 70. prozaik, autor dwóch głośnych tomów opowiadań i dwóch powieści, po wyjeździe w 1981 roku do Stanów Zjednoczonych, przepadł na 20 lat. W USA robił wiele nieprawdopodobnych rzeczy, że wspomnę, m.in. był poszukiwaczem złota, drwalem i kierowcą 18-kołowych ciężarówek, kucharzem u legendarnego aktora Boba Hope'a, przedsiębiorcą budowlanym, handlował kośćmi dinozaurów.
Po latach wrócił Pastuszek do filmu. Wraz z żoną Anną Morton napisał scenariusz do filmu „Pulaski” o gen. Pułaskim, bohaterze dwóch narodów Polski i Stanów Zjednoczonych. Zachowałem list jaki 31 marca 1998 r. napisał do mnie, wysyłając dwie kopie scenariusza i Andrzej Pastuszek napisał m.in. „…Wyobraź sobie, że do dziś mam Twój list sprzed 17 laty. Kocham Twoje fotografie i myślę, że Pułaski też będzie chciał mieć na planie Twoją kamerę…”.
Niestety nic z tego projektu nie wyszło, mimo, że zaczęło się dobrze. W związku z tym Pastuszek znowu jest gdzieś ukryty w Ameryce i myślę, że w każdej chwili może pojawić się z nowym projektem, albo jeszcze z tamtym, który powinien powstać, o którym sam mówił: „…Pułaski jest moją pasją od dwóch lat. Teraz, gdy największe przedsięwzięcie w polskiej kulturze stało się faktem, myślę, że to los wybrał mnie do tego projektu. Moi dwaj synowie i córka, którzy urodzili się tutaj w Ameryce, często wracali ze szkoły rozgoryczeni, ponieważ dla innych dzieci są „tylko Polakami”. Bądź dumny z tego, co im mówię. Być Polakiem wiele znaczy, przecież Kościuszki i Pułaskiego! Podjąłem decyzję i postanowiłem poświęcić się, aby nasza legenda, generał Pułaski, znów żyła. Jest bowiem bohaterem, który przekracza epokę, o czym nie zawsze chce pamiętać oficjalna historia. Hrabia Pułaski przelał krew za naród, który się rodził. Sam walczył, jak nikt inny, z tysiącami, pozostając do końca rycerzem honoru. Przybył w poszukiwaniu nowej ojczyzny i umarł za nią…”.
PORTRAIT with HISTORY Andrzej Pastuszek
“… I am constantly working on myself to tame my bad temper and not to destroy in a second what I have achieved over a long, often, period of time. Also, in 50 years of my life, I realized that you have to pay for bad deeds. But that's not why I try to be a good person - that's what my heart dictates ... "- Andrzej Pastuszek.
Andrzej Pastuszek (born 1948 in Szczecin) - writer, film and radio screenwriter.
Andrzej Pastuszek only graduated from high school. Before becoming a famous writer, he worked in a steel plant as a laborer, unloading coal from wagons. He made his debut at the age of 21 in "ITD". He published two collections of short stories - "The pigeon hunter" (Czytelnik, 1976) and "Lost me in the snow" (LSW, 1977) and the novel "Dobranoc" (PIW, 1980).
In 1981, Pastuszek was invited by the US Embassy to take part in a six-month stay in the United States in a program promoting Polish culture in the USA. The program was sponsored by the US International Communication Agency.
During his stay in the USA (June-December 1981), martial law was declared in Poland. The shepherd boy took political asylum and settled in the USA for fear of internment. His second novel, When the Poet Dies, was removed by censorship from printing presses after the declaration of martial law.
In September 1981, we met in New York at a meeting with the author, where I took his first photos. When I asked him why he came here, he immediately said - write a bestseller, they add right away - because who better than a writer, how to write a bestseller. I nodded my understanding knowing this was the dream of every writer, especially in America.
Extremely natural in behavior, ideally suited to the landscape of New York, in the then fashionable military jacket, at ease, often with a cigarette in hand ... it caught my eye, regardless of whether it has a bestseller or not.
The approaching New York City Marathon (now called the TCS New York City Marathon due to sponsorship) is an annual marathon (42,195 km or 26,219 miles) that runs through the five boroughs of New York every October. It is the largest marathon in the world, with 53,508 completed in 2019 and 98,247 candidates for 2017. Together with the Boston Marathon, it is one of the most important annual long-distance events in the United States and belongs to the World Marathon Majors.
It has been held every year since 1970, with the exception of 2012, when it was canceled due to Hurricane Sandy's landing, and in 2020, when it was canceled due to the COVID-19 pandemic. The run takes place on the first Sunday of November and attracts professional competitors and amateurs from all over the world.
So we made an appointment for the next meeting in Manhattan, that I would photograph it as if watching it, showing New York in its most important places: Central Park, Broadway, 42nd Street, Subway (subway), at the millionaire's house on the East Side, and we finished NYC Marathon on October 25, 1981, won by the American Alberto Salazar. An incredible material was created, which will also finally find its publishing final, because I have dialogues for the photos ...
Anyway, it's been 40 years now. Andrzej Pastuszek's biography could serve as a script for a fascinating adventure film. Who knows, maybe he will write it himself one day, after all, he is the author of nearly fifty film, radio and television scripts. The prose writer, popular in the 1970s, the author of two high-profile volumes of short stories and two novels, disappeared for 20 years after moving to the United States in 1981. In the US, he did many unbelievable things, that I will mention, incl. he was a gold digger, lumberjack and driver of 18-wheeled trucks, cook for the legendary actor Bob Hope, a construction contractor, traded in dinosaur bones.
Years later, Pastuszek returned to the film. Together with his wife Anna Morton, he wrote the screenplay for the film "Pulaski" about General Pulaski, the hero of two nations of Poland and the United States. I have kept the letter that he wrote to me on March 31, 1998, sending two copies of the script and Andrzej Pastuszek wrote, inter alia, “… Imagine that I have your letter from 17 years ago to this day. I love your photos and I think Pulaski will also want your camera on the set… ”.
Unfortunately, nothing came of this project, even though it started out well. Therefore, Pastuszek is hidden somewhere in America again and I think that he can appear at any time with a new project, or with another one that should be created, about which he himself said: “… Pulaski has been my passion for two years. Now that the greatest undertaking in Polish culture has become a fact, I think it was fate that chose me for this project. My two sons and my daughter, who were born here in America, often returned from school embittered because for other children they are "just Poles". Be proud of what I tell them. Being a Pole means a lot, after all, Kościuszko and Pulaski! I made my decision and I decided to sacrifice myself to make our legend, General Pulaski, live again. He is a hero who transcends an epoch, which the official history does not always want to remember. Count Pulaski shed his blood for the nation that was born. He himself fought like no other with the thousands, remaining a knight of honor to the end. He came in search of a new homeland and died for it… ”.
